بررسی و تحلیل داستان دژ هوش ربا براساس نظریات یونگ

Authors

سهیلا نمازعلیزاده

دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه الزهرا(س)

abstract

داستان دژ هوش ربا یا قلعه‎ ذات الصور آخرین حکایت بلند و ناتمام مثنوی معنوی است. موضوع این داستان تلاش سه شاهزاده‎ جوان‎ برای وصال با شاهزاده خانم چینی است. در این مقاله برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‏ای، برخی نمادهای کهن الگویی در این داستان را براساس اندیشه‏های‎ کارل گوستاو یونگ درباره کهن‏الگو تفسیر کنیم. این پژوهش نشان می‏دهد که امر مقدس وصال در این داستان تعبیری عرفانی از خویشتن یابی برای نائل آمدن به جایگاه رفیع انسان کامل است. ﻣﻌﺸﻮق ﯾﺎ زن در این داستان ﺗﺼﻮﯾﺮی از آنیما یا ﮐﻬﻦالگوی ﻣﺎدﯾﻨﻪ‏روان اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪای رؤﯾﺎﯾﯽ ظاهر می شود تا در مراحل دشوار سفر، قهرمان وجوه تاریک خویشتن را بشناسد و جسم و جان را از هرگونه تعلقات مادی و خودخواهی تطهیر نماید؛ به عبارت دیگر، شاهزاده‏خانم چینی جنبه ناهشیار شخصیت شاعر و سه شاهزاده جوان است که در قالب زنی باوقار و نجیب ظاهر می‎شود تا آنها را برای یکی‏شدن با حقیقت ازلی و ابدی راهبری کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل داستان دژ هوش‌ربا براساس نظریات یونگ

داستان دژ هوش‌ربا یا قلعه‎ ذات‌الصور آخرین حکایت بلند و ناتمام مثنوی معنوی است. موضوع این داستان تلاش سه شاهزاده‎ جوان‎ برای وصال با شاهزاده‌خانم چینی است. در این مقاله برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‏ای، برخی نمادهای کهن‌الگویی در این داستان را براساس اندیشه‏های‎ کارل گوستاو یونگ درباره کهن‏الگو تفسیر کنیم. این پژوهش نشان می‏دهد که امر مقدس وصال در این داستان تعبیری عرفانی از خویشتن...

full text

تحلیل کهن‌الگویی الهی نامه ی عطار (داستان زن صالحه) بر اساس نظریات یونگ

نقد کهن‌الگویی یکی از رهیافت‌های اصلی نقد ادبی معاصر و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است که به کشف ماهیت کهن‌الگوها و نقش آن‌ها در ادبیات می‌پردازد. آثار عرفانی همچون بسیاری از آثار ادبی دیگر منعکس کننده نمادین کهن‌الگوهاست. بررسی موردی حاضر خوانشی یونگی از داستان زن صالحه در الهی نامه عطار است. در پژوهش حاضر سعی شده تا با رویکردی توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای، مبانی نظری دیدگاه یو...

full text

بررسی افسانه ی دژ هوش ربا بر مبنای نظریه ی برونو بتلهایم

چکیده افسانه ها در دنیای ادبیات کودک از جایگاه خاصی برخوردار هستند. چرا که علاوه بر جنبه ی سرگرمی و کمک به قوه ی تخیل کودک، به کمک سمبل ها و کنایه هایی که در دل خود دارند به ذهن ناخودآگاه کودک نفوذ کرده و بسیاری از تنش های درونی، عقده های اودیپی، رقابت های خواهر و برادری را تسکین داده، درمان می نمایند و به سوالهای جنسی کودک پاسخ می دهند. علاوه بر این، راه کارهایی برای زندگی و مقابله با مشکلات ...

full text

نقد کهن‌الگویی داستان «دژ هوش‌ربا»

کهن­ الگوها مفاهیم مشترکی هستند که در طول سالیان، در ناخودآگاه بشر انباشته شده­اند. نقد کهن­الگویی یکی از شاخه­های نقد ادبی جدید است که به بررسی کهن­الگوهای موجود در یک اثر ادبی می­پردازد. در این مجال، ضمن پرداختن به تاریخچه و پایه‌ریزان نقد کهن­الگویی، پاره­ای از اصطلاحات کلیدی این نوع نقد، همچون ناخودآگاهی، کهن­الگو، به اختصار بررسی شده­اند و نیز به کهن­الگوهایی از قبیل «قهرمان»، «سفر قهرمان»...

full text

تحلیل دو داستان «گنبد سبز» و «گنبد سرخ» نظامی گنجوی براساس نظریۀ «فرایند فردیت» یونگ

یکی از مباحث مهمی که با نظریه‌پردازی یونگ، ابتدا به عرصۀ روان‌شناسی و با سیر تدریجی، وارد دنیای نقد ادبی شد، تحلیل شخصیت‌‌های داستانی آثار ادبی براساس «فرایند فردیت» است. در چهارچوب این فرایند، شخصیت داستانی در مسیر دستیابی به تفرد، با دسته‌‌ای از کهن‌‌الگوها برخورد می‌‌کند و با پشت سر گذاشتن هر یک از این کهن‌الگوها، رفته‌رفته به حقایق درونی خود پی می‌‌برد و به بازسازی ضمیر ناخودآگاه بیمارش می‌...

full text

پردازشی تحلیلی ـ رمزگشایانه به داستان «دز هوش ربا»

این مقاله پردازشی تحلیلی ـ رمزگشایانه از شخصیت‌های دز هوش‌رباست. مقاله ابتدا رأی و نظر دیگران را در باب شخصیت‌های دز هوش‌ربا پی‌جویی کرده و در صورت اقتضا به انتقاد پرداخته است، بعد در چارچوب فکری مولانا به تأویل‌های دیگر دست یازیده و آنها را به اشعار مولانا و سخن دیگران مستند ساخته است. مقاله از این همه سعی و تلاش بنا دارد مخاطب را به این جهت سمت و سو دهد که در پس شخصیت‌های داستان‌های مولانا می...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

جلد ۱۲، شماره ۴۴، صفحات ۲۶۷-۲۹۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023